Crohn hastalığı ağızdan anüse dek tüm sindirim sistemini etkiyebilen, kronik iltihabi bir hastalıktır. Hastalıkta en sık etkilenen bölgeler ince bağırsağın son kısmı ve kalın bağırsaktır. Hastalığın olduğu bölgede gelişen kalınlaşmalar bağırsak kanalının daralmasına yol açabilir ve buna bağlı olarak bağırsak tıkanıklığına neden olabilir. Ayrıca, anüs bölgesinde çatlaklar (fissür) ve iltihap akan delikler (fistül) sık görülürler. Crohn hastalığı sindirim sistemi dışı (eklemler, göz, cilt gibi) yakınmalara da sebep olduğu için sistemik yani tüm vücudu ilgilendiren hastalık olarak da kabul edilir.
Hastalığın nedeni hala net olarak bilinmemektedir. Genetik faktörler ve diyet, bakteri toksinleri ve virüsler gibi çevresel faktörler hastalığın ortaya çıkmasında rol oynayabilir. Birinci derece akrabalarda bulunması hastalığın görülme riskini artırmaktadır. Sigara tüketimi de hastalığın oluşmasında etkili olabilmektedir. Etken ne olursa olsun, zararlı faktörlere karşı yanıt olarak bağırsakta iltihap hücreleri artar, iltihap ve ülserler gelişir.
Crohn hastalığı her yaşta görülmekle beraber, çoğunlukla 15-30 yaşları arasında başlar. Genelde iyileşmeler ve alevlenmelerle seyreden süreğen bir hastalıktır. Hastalık yıllarca devam edebilir ve tedaviye rağmen zaman zaman tekrarlamalar gösterebilir.
Crohn hastalığında iki tür tedavi seçeneği vardır; ilaç tedavisi ve cerrahi tedavi. Bu tedavi seçenekleri hastaya ve hastalığın şiddetine göre planlanmaktadır. Bilinmesi gereken önemli bir nokta Crohn hastalığı için kesin tedavinin günümüzde mümkün olmadığıdır.
Hastanın durumu acil cerrahi tedavi gerektirmiyorsa ilk tedavi seçeneği ilaç tedavisidir. İlaç tedavisinde üç aşama vardır: başlangıç tedavisi, idame tedavisi ve nüksün önlenmesi. İlaç tedavisi kapsamında iltihap oluşumunu önleyici anti-inflamatuar ilaçlar, antibiyotikler, kortikosteroidler, bağışıklık sistemini etkileyen immünsupresif ilaçlar ve beslenme desteği amaçlı ilaçlar bulunur. Genel sağlık durumunuza göre başka ek tedaviler de verebilir. İlaç tedavisinde seçeneklerin hastaya göre planlanması ve tedavinin bir gastroenteroloji uzmanı tarafından takip edilmesi gerekmektedir. Gerektiğinde ilaç değişikliklerinin yapılması büyük önem taşımaktadır.
Cerrahi tedavi ilaç tedavisine olumlu sonuç alınamaması, ilaç tedavisine yan etkileri nedeni ile uzun süre devam edilememesi, bağırsakta darlık veya fistül gelişmesi, karın içerisinde apse olması, anüs etrafında apse ve/veya fistül gelişmesi ve kanser şüphesi gibi durumlarda ön plana çıkmaktadır. Ameliyat acil ya da planlı olarak ileri bir tarihte yapılabilir. Hastalığın seyrine bağlı olarak tekrarlayan ameliyatlar gerekebilir. Cerrahi tedavinin gerekli olup olmadığı ve ne zaman yapılması gerektiği kararı bu konuda uzmanlaşmış gastroenterolog ve cerrah tarafından birlikte değerlendirilerek verilir.
Crohn hastalığı ameliyatları hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek için cerrahi tedaviler bölümündeki "Kalın Bağırsak ve Rektum Cerrahisi" başlıklı yazıya göz atabilirsiniz.