Safra yolu cerrahisi ileri derecede karmaşık ve zordur. Safra yolu cerrahisi ve karaciğer cerrahisi ayrılmaz bir bütündür. Safra yolu tümörleri için yapılan cerrahi işlemler karın içinde uygulanan en zor cerrahi işlemlerdir. Bu nedenle, safra yolu cerrahisi ciddi düzeyde deneyim, bilgi ve beceri gerektirir. Konuyla ilgili yapılan hemen her bilimsel çalışmada varılan ortak nokta, safra yolu kanseri cerrahisinin tecrübeli ve donanımlı merkezlerde tecrübeli karaciğer-safra yolları ve pankreas cerrahisi ekiplerince düşük bir risk ile uygulanabildiğidir. Safra yolu kanseri cerrahisi uygulanan merkezlerde sadece tecrübeli bir cerrahi ekibinin bulunması yeterli değildir aynı zamanda bu konuda tecrübeli Anestezi, Yoğun Bakım, Girişimsel Endoskopi ve Girişimsel Radyoloji ekiplerinin de olması gerekir. Böyle merkezlerde hem ameliyata bağlı sorun çıkma olasılığı azdır hem de ortaya çıkan sorunlarla başarılı bir şekilde mücadele edebilme şansı fazladır.
Açık, kapalı, kansız, laparoskopik, tek kesiden, robotik yöntem; hangisi daha iyi?
Açık, kapalı, kansız, laparoskopik, tek delikten, robotik gibi birçok terim var ve haliyle kafanız karıştı. Karışmasın. Ben size hepsinin ne olduğunu anlaşılabilir bir dille anlatacağım.
Açık yöntem karnın sağ-üst kısmında yapılan yatay bir kesi veya karnın ortasından yapılan dikey bir kesiden yapılan ameliyatlara verilen isimdir. Cerrah elleri ve klasik cerrahi aletlerle ameliyatı yapar.
Kapalı ameliyat, kansız ameliyat, lazerle ameliyat gibi terimler minimal invaziv cerrahi yöntemlerin halk arasında bilinen isimleridir. Karın ile ilgili ameliyatlarda uygulanan minimal invaziv cerrahiye “laparoskopik cerrahi” adı verilir. Laparoskopik ameliyatlarda cerrah ameliyat alanını doğrudan gözleri ile değil, karın içine girilen bir kamera vasıtasıyla görür. Laparoskopik yöntemlerle yapılan karın ameliyatlarının farkı, ameliyatın büyük bir kesiden değil, küçük kesiler (5-10 mm arasında) vasıtasıyla yapılmasıdır.
Eğer tıbbi veya cerrahi bir engel yoksa, ben mümkün olan her durumda kapalı ameliyatları tercih ediyorum.
Kapalı yöntemi üstün kılan nedir?
Aslında bu noktada esas belirleyici en az 8-9 santimetrelik, sıklıkla karın kaslarının bazılarını kesmeyi gerektiren bir kesi yerine en büyüğü 1 santimetre olan deliklerden ameliyatın yapılmasıdır. Bunun bir sonucu olarak da kapalı yöntemle yapılan ameliyatlarda;
Tüm safra yolu ameliyatları kapalı yöntemle başlanıp, kapalı yöntemle tamamlanır mı?
Hayır. Safra yolu ameliyatı sırasında beklenmedik ve ciddi bir kanama ile karşılaştığında veya safra yolu yaralanması şüphesi doğduğunda sorumlu cerrah açık yönteme geçmeye karar verebilir. Ancak, gerek kapalı ameliyat için uygun olmama kriterleri gerekse kapalı ameliyatta açık yönteme geçme kriterleri sorumlu cerrahın tecrübesi ve kurumun olanakları ile değişiklik gösterir.
Safra yoluameliyatı ne kadar sürer?
Safra yolu ameliyatı ile belli bir süre vermek imkansızdır çünkü ameliyat süresi birçok faktöre bağlı olarak geniş bir aralıkta değişir. Ben beklenenden daha uzun sürmesi söz konusu olan ameliyatlarda uygun bir aşamada, hasta yakınlarının haklı endişelerini ortadan kaldırmak amacıyla, hasta yakınlarına ameliyatın uzayacağını ve uzama nedenini açıklamayı tercih ediyorum.
Safra yolu ameliyatından sonra ne zaman normal hayatıma dönebilirim?
Laparoskopik ameliyatlardan sonra hafif fiziksel aktiviteler (yürüyüş, merdiven çıkma gibi) birinci haftanın sonunda rahatlıkla yapılabilir. Ancak, birinci ayın sonuna dek ağır fiziksel aktivitilerden (mekik çekme, ağırlık kaldırma gibi) uzak durmak gerekir.
Açık yöntemle yapılan ameliyattan sonra ise iyileşme ve normal yaşantıya dönüş süresi nispeten daha uzundur. Yara bölgesinde ağrıyı tetiklediği için günlük olağan faaliyetlere geçmek günler alabilir. Ancak, yarada sorunsuz iyileşme olsa dahi, ağır fiziksel aktivitelerden 3-6 ay süre ile uzak surmak gerekir.
Safra yolu ameliyatından sonra en sık görülen önemli sorunlar nelerdir?
Her safra yolu ameliyatı aynı zamanda bir karaciğer ameliyatıdır. Dolayısıyla, karaciğer ameliyatlarından sonra en sık görülen sorunlardan biri olan kanama safra yolu ameliyatı için de geçerlidir. Bu kanamalar genellikle ek bir girişim gerektirmeden kendiliğinden dururlar. Diğer önemli bir sorun ise safra kaçaklarıdır. Safra kaçakları da çoğu zaman kendiliğinden durabilmekle birlikte, ek bir girişim gerekli olabilir. Bu ek girişim cerrahiden ziyade, radyolojik veya endoskopik yöntemle yapılır.
